Βίντεο Εκδήλωσης: «Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων με Αναπηρία: Από τη Θεωρία στην Πράξη»

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 19 Μαϊου 2017.

 

Ομιλητές/τριες:

 

– Χριστόφορος Βερναρδάκης, Υπουργός Επικρατείας

– Κωνσταντίνα Κούνεβα, Ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ

– Μερόπη Τzούφη, Βουλεύτρια ΣΥΡΙΖΑ

– Ιωάννης Βαρδακαστάνης, Προέδρος Ε.Σ.Α.μεΑ.

– Χρήστος Σβάρνας, Συντονιστής Τμήματος ΑμεΑ ΣΥΡΙΖΑ

– Αρίστη Δαρειωτάκη, Νομικός, Ειδική Σύμβουλος του Υπουργού Επικρατείας Χριστόφορου Βερναρδάκη

– Πελαγία Παπανικολάου, Υποψήφια Διδάκτωρ Εγκληματολογίας, Νομική Σχολή Αθηνών

*Διερμηνεία Ε.Ν.Γ.: Θεοδώρα Τσαποϊτη

Έρευνα της ActionAid Hellas για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση των Μαθητών/τριών με Αναπηρία στη χώρα μας.

Είμαι στην ευχάριστη θέση, να ανακοινώσω, ότι χθες δημοσιοποιήθηκε η έρευνα, που ανέλαβα πριν περίπου ένα έτος για λογαριασμό της ActionAid Hellas και η οποία εξετάζει την εφαρμοστικότητα των εκπαιδευτικών δικαιωμάτων των Μαθητών/τριών με Αναπηρία, όπως αυτά προκύπτουν από τα διεθνή κείμενα, που δεσμεύουν την χώρα μας.

 

Στην ουσία πρόκειται για την πρώτη έρευνα ελληνικής ΜΚΟ, η οποία εστιάζει αποκλειστικά στο σχετικό δικαιωματικό κεκτημένο υπέρ των Ανθρώπων με Αναπηρία με μία προσέγγιση ολιστική, που εκτείνεται από την πρόσβαση στην δικαιοσύνη για εκπαιδευτικά θέματα ως την προσβασιμότητα των ΑμεΑ σε όλες της τις εκφάνσεις και την κοινωνικοποίηση των Μαθητών/τριών με Αναπηρία στο εκπαιδευτικό περιβάλλον.

Συστάσεις της ΕΕΔΑ με αφορμή το Σχέδιο Νόμου για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση (10 Ιουλίου 2014).

Πρόσφατα δημοσιοποιήθηκαν οι Συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου γύρω από το υπό κατάθεση στη Βουλή Σχέδιο Νόμου για την «Ειδική Εκπαίδευση» των Μαθητών/ριών με Αναπηρία ή/και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες.

Ως πλεονέκτημα της προκείμενης έκθεσης των απόψεων του σημαντικότερου θεσμικού οργάνου στην χώρα μας στο πεδίο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εντοπίζεται εκ μέρους μας η συγκέντρωση όλου σχεδόν του δικαιωματικού πλαισίου παρέμβασης των Διεθνών Οργανισμών υπό τη μορφή παράθεσης κατά χρονική σειρά. Ως μειονέκτημα δε η μη υιοθέτηση μίας ξεκάθαρης θέσης εν σχέση με τον θεσμό της Παράλληλης Στήριξης, ο οποίος έπειτα από την δεκατετραετή ισχύ του για πρώτη φορά κλονίζεται στα θεμέλια του και μάλιστα στο επίπεδο της νομοθετικής επιλογής.

Οι εδώ σχολιαζόμενες Συστάσεις της Ε.Ε.Δ.Α. παραπέμπουν στην προγενέστερη Απόφαση του ίδιου οργάνου της 9^ης Απριλίου 2009, στην οποία ενσωματώθηκαν οι προτάσεις γύρω από την εφαρμογή του Νόμου 3699/2008 περί Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης.

Παρατίθενται από την πλευρά μας λοιπόν μόνον οι εισαγωγικές παρατηρήσεις του εγγράφου, με αυτονόητη την σχετική παραπομπή στο σύνολο του κειμένου.

Και ένα υστερόγραφο: Το ανανεωμένο site της ΕΕΔΑ ευτυχώς είναι πλέον αρκούντως προσβάσιμο στους/στις Διαδικτυακούς Χρήστες/ριες με Προβλήματα Όρασης!

 

…

 

Συστάσεις της ΕΕΔΑ με αφορμή το Σχέδιο Νόμου για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση

 

Αντιστρέφοντας Ερωτήματα: Το Δικαίωμα στην Πολιτική Συμμετοχή των Ανθρώπων με Προβλήματα Ψυχικής Υγείας και των Ανθρώπων με Νοητική Αναπηρία.

Η ανάστροφη όψη του ερωτήματος «Ποιοι/ες δικαιούνται να εκλέγουν και να εκλέγονται» αναμφίβολα εντοπίζεται στην αρνητική εκδοχή ποιοι/ες συνταγματικά ή νομοθετικά το στερούνται, με τον εντοπισμό της να υπενθυμίζει, ότι πολλές φορές ακόμη και τα πιο αυτονόητα δικαιωματικά κεκτημένα χρίζουν επαναπροσδιορισμού και κατοχύρωσης.

Την αρνητική όψη του δικαιώματος συμμετοχής, και συγκεκριμένα τον νομοθετικό αποκλεισμό από αυτό των Ατόμων με Αναπηρία, με εστίαση στις Διακριτές Ομάδες των Πολιτών/ισών με Νοητική Αναπηρία και με Προβλήματα Ψυχικής Υγείας μελετά και αναλύει η Έκθεση, που δημοσιοποίησε ο Οργανισμός των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης περίπου προ διετίας, η οποία κατά περιεχόμενο συγκροτεί την πρώτη ερευνητική συγκριτική προσπάθεια του Οργανισμού στο πεδίο των ζητημάτων κοινωνικής συμμετοχής των Ανθρώπων με Αναπηρία.

Η ερευνητική προσέγγιση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. από μεθοδολογική σκοπιά κινείται σε δύο άξονες: έναν νομικό, που παρουσιάζεται εν προκειμένω, μέσω του οποίου συλλέγεται το απαιτούμενο υλικό, εν σχέση με την νομοθετική μεταχείριση του ερευνώμενο αντικειμένου, εδώ του Δικαιώματος Πολιτικής Συμμετοχής των Πολιτών/ισών με Νοητική Αναπηρία και με Προβλήματα Ψυχικής Υγείας στα 27 Κράτη Μέλη της Ένωσης. Και έναν κοινωνιολογικό, ο οποίος λειτουργεί συμπληρωματικά ως προς τον πρώτο νομικό άξονα και πραγματώνεται μέσω επιτόπιας έρευνας σε 8 Κράτη Μέλη.

Η βαθύτερη αιτιολόγηση της επιλεκτικής αναφοράς από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στους/στις Πολίτες/ισες με Νοητική και Ψυχιατρική Εμπειρία εκκινεί από την παραδοχή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και συνάμα την αναγνώριση εκ μέρους του μίας «υψηλής ευαλωτότητας» ή με άλλα λόγια υψηλού βαθμού διακρίνουσας μεταχείρισης κατά το παρελθόν των εν λόγω υπό-ομάδων  στόχου.

Σημειώνεται, ότι το δικαίωμα συμμετοχής των Ατόμων με Αναπηρία στην Πολιτική και Δημόσια Ζωή κατοχυρώνεται στο άρθρο 29 της Διεθνούς Σύμβασης του Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων με Αναπηρία, η οποία εντελώς πρόσφατα κυρώθηκε και από την χώρα μας. Στο συγκεκριμένο άρθρο προβλέπεται ότι τα συμβαλλόμενα κράτη θα πρέπει να διασφαλίζουν την πραγματική, πλήρη και ισότιμη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στην πολιτική και δημόσια ζωή, άμεσα ή μέσω αντιπροσώπων τους οποίους επιλέγουν ελεύθερα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος και της δυνατότητας του εκλέγειν και εκλέγεσθαι των ατόμων με αναπηρία. Η επιλεκτική της μίας ή της άλλης εκδοχής εξαρτάται από τον πολιτιστικό παράγοντα και τις κοινωνικές περιστάσεις στις επιμέρους χώρες μελέτης (δική μας υπογράμμιση).

Πριν την ανάγνωση της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας συγκριτικής επισκόπησης επισημαίνονται εκ μέρους μας τα εξής εν είδη πρώτης και όχι δεύτερης σκέψης:

Πρώτον, υπέρ των δύο μελετώμενων Ομάδων Ενδιαφέροντος, ήτοι των Ανθρώπων με Νοητική Αναπηρία και με Προβλήματα Ψυχικής Υγείας στην πράξη καταφάσκονται ενισχυμένοι αποκλεισμοί του δικαιώματος τους να εκπροσωπούνται και αυτό είναι κάτι, που επιβεβαιώνεται διεθνώς, εν σχέση με τις λοιπές Ομάδες Πολιτών/ισών με Αναπηρία. Η παροχή εγγυήσεων επομένως και η θωράκιση του δικαιώματος τους συμμετοχής στην πολιτική και δημόσια ζωή καθίσταται θεμελιώδης.

Δεύτερον, κάποια ερωτήματα απαντώνται χωρίς περιστροφές μέσω των νομοθετικών επιλογών.. και οι νομοθετικές επιλογές περισσότερο από την τόλμη προσαπαιτούν γνώση, ευρεία αντίληψη βούληση πραγμάτωσης της ισοτιμίας και διεκδικήσεις σε όλα τα επίπεδα από το νομικό ως το κινηματικό.

Τέλος τρίτον, η λειτουργικότητα ενός/μίας Πολίτη/ισας με Νοητική Αναπηρία ή με Προβλήματα Ψυχικής Υγείας συνιστά ένα ασφαλές – άκρως κοινωνικό κριτήριο, ως προς την αξιοποίηση του οποίου οφείλουμε να στραφούμε χωρίς δισταγμό και στην χώρα μας… Εάν βέβαια και εφόσον επιθυμούμε να πραγματοποιήσουμε βήματα προς το μέλλον… και όχι οπισθοδρόμησης.

Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς: «Αξιολόγηση του Εθνικού Συστήματος Ακεραιότητας»

Τι βαθμό παίρνει η Ελλάδα;

Στις 29 Φεβρουαρίου 2012 δημοσιοποιήθηκε η Έκθεση της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς», η δραστηριότητα της οποίας σχετίζεται με την καταπολέμηση της διαφθοράς ως φαινομένου, που αφορά τόσο την Ελληνική όσο και την Διεθνή έννομη τάξη. Στην έκθεση παρουσιάζονται αναλυτικά τα αποτελέσματα της Έρευνας, που έλαβε χώρα κατά την διάρκεια των μηνών Μαρτίου 2011 ως Ιανουαρίου 2012 και συμπεριέλαβε στο αντικείμενο της αξιολόγησης της επί τη βάση του Εθνικού Συστήματος Ακεραιότητας 12 πυλώνες.

Αμέσως κατωτέρω κοινοποιούμε αυτούσια την συνοπτική παρουσίαση της έρευνας, ενώ στο σύνολο της η έκθεση ανευρίσκεται στο: http://www.eurocharity.gr/files/ekthesi_aksiologisis_diethnis_diafaneia_ellas.pdf

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Επισκόπηση

Η παρούσα έρευνα περί του Ελληνικού Εθνικού Συστήματος Ακεραιότητας περιλαμβάνει την αξιολόγηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου και της εφαρμογής του αναφορικά με θεσμούς («πυλώνες») – κλειδιά για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Οι εν λόγω πυλώνες αξιολογούνται στο πλαίσιο των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών συνθηκών («θεμελίων») της χώρας. Η παρούσα έρευνα δεν αποσκοπεί στη βαθειά ανάλυση των πυλώνων, αλλά περισσότερο στην επισήμανση των μεταξύ τους διασυνδέσεων και διαδράσεων. Η μεθοδολογία της έρευνας σχεδιάσθηκε από τη Γραμματεία της Διεθνούς Διαφάνειας. Η έρευνα καλύπτει περίπου την τελευταία τριετία, δεδομένου ότι στην Ελλάδα διενεργείται για πρώτη φορά, σε αντίθεση με άλλες χώρες, όπου η εν λόγω έρευνα διεξάγεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Φιλοδοξία της ΔΔ-Ε αποτελεί η επανάληψη της έρευνας στο άμεσο μέλλον, ώστε να επισημανθεί τυχόν μεταβολή (θετική ή αρνητική) στη διαχρονική λειτουργία του συστήματος.

Εργαλεία και παράγοντες για την αξιολόγηση του Εθνικού Συστήματος Ακεραιότητας αποτελούν οι πρωτογενείς πηγές δικαίου, η σχετική βιβλιογραφία, οι μαρτυρίες εθνικών εμπειρογνωμόνων, καθώς και η επικύρωση των ευρημάτων από τη Γραμματεία της ΔΔ, την ελληνική Συμβουλευτική Επιτροπή και τον εξωτερικό εμπειρογνώμονα. Τα πορίσματα και οι προτάσεις της έρευνας συζητήθηκαν στο Εθνικό Εργαστήρι, το οποίο έλαβε χώρα στην Αθήνα στις 9 Δεκεμβρίου 2011, ώστε να επισημανθούν οι προτεραιότητες για επικείμενες δράσεις κατά της διαφθοράς εκ μέρους του κράτους, της κοινωνίας των πολιτών, του ιδιωτικού τομέα και άλλων ομάδων ειδικού ενδιαφέροντος.

Τα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας σε κρίση

Η εν λόγω κρίση χρέους που μαστίζει την Ελλάδα αποτελεί απότοκο πολλών δεκαετιών σπατάλης, κακοδιαχείρισης και δομικών στρεβλώσεων, παρά το γεγονός ότι το 2001 κρίθηκε ότι η Ελλάδα πληροί τα οικονομικά κριτήρια για να ενταχθεί στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.

«Change the way you see Disability!!»

«Έχουμε μετακινηθεί από να βλέπουμε το άτομο με αναπηρία ως ασθενή που έχει ανάγκη από φροντίδα, το οποίο δεν συμβάλλει στην κοινωνία, στο να τον/την βλέπουμε ως άτομο που χρειάζεται να αρθούν τα παρόντα εμπόδια, προκειμένου να πάρει μια δικαιωματική θέση ως πλήρως συμμετοχικό μέλος της κοινωνίας. Τέτοια εμπόδια περιλαμβάνουν νοοτροπίες και κοινωνικά, νομικά και περιβαλλοντικά εμπόδια. Επομένως πρέπει να διευκολύνουμε περαιτέρω τη μετατόπιση του προτύπου, από το παλαιό ιατρικό πρότυπο της αναπηρίας, στο πρότυπο που είναι βασισμένο στα κοινωνικά και ανθρώπινα δικαιώματα.
Έχουμε μετατοπίσει την εστίασή μας στο άτομο ως κεντρικό σημείο σε μια συνεπή, ολοκληρωμένη προσέγγιση που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις θεμελιώδεις ελευθερίες και την αξιοπρέπεια όλων των ατόμων με αναπηρία. Συνεπώς, υπήρξε μια μετατόπιση, σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, στο να προωθήσουν ενεργές πολιτικές που εξουσιοδοτούν το μεμονωμένο άτομο με αναπηρία να ελέγχει τη ζωή του/της. Συγχρόνως, ο ρόλος των μη κυβερνητικών οργανώσεων γενικά και ιδιαίτερα εκείνων των ατόμων με αναπηρία, στην κοινωνία, έχει αλλάξει. Έχουν γίνει συνεργάτες των κυβερνήσεων και των ατόμων με αναπηρία, ως υποστηρικτές, φορείς παροχής υπηρεσιών ή ως πηγή εξειδικευμένης γνώσης και ικανότητας.»

Σχέδιο δράσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προώθηση των δικαιωμάτων και της πλήρους συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία: βελτιώνοντας την ποιότητα της ζωής των ατόμων με αναπηρία στην Ευρώπη: 2006-2015. (Εισαγωγή)

Μάρτιος 2007.

Θύματα βίας: εντός και εκτός της οικογένειας εντός και εκτός συνόρων: Εισήγηση της Κ. Δ. Σπινέλλη

Η παρούσα Εισήγηση, όπως αναδημοσιεύεται εκ μέρους μας αυτούσια πραγματοποιήθηκε από την Κ. Δ. Σπινέλλη, κατά την διάρκεια Ημερίδας με θέμα: «Μορφές βίας κατά παιδιών και γυναικών στη σύγχρονη κοινωνία», που διοργανώθηκε  από το Εθνικό Συμβούλιο Ελληνίδων τον Μάιο του 2006 στο πλαίσιο της Εαρινής Συνόδου του Ευρωπαϊκού Κέντρου του Διεθνούς Συμβουλίου Γυναικών (ECICW-CECIF).

Το σύνολο των κειμένων της εν λόγω Ημερίδας έχει δημοσιευτεί σε μορφή pdf με την επιμέλεια των κων. Βάσως Σταυριανοπούλου-Γκανάτσου Ελένης Βαλάσση-Αδάμ  στο: http://ncgw.org/gr/Ekdoseis/Ekdoseis-Via.pdf

Μοναδική δική μας επισήμανση η αδιαμφισβήτητα διαχρονική υφή των διαπραγματευόμενων ζητημάτων.…

Θύματα βίας: εντός και εκτός της οικογένειας εντός και εκτός συνόρων

Καλλιόπη  . Σπινέλλη

Ομότιμη Καθηγήτρια Εγκληματολογίας και Σωφρονιστικής, Νομικού Τμήματος Πανεπιστημίου Αθηνών

«…ανέστη Κάιν επί Άβελ τον αδελφόν αυτού

και απέκτεινεν αυτώ…»(Γένεσις, 4:8)

«…τότε ουν παρέδωκεν [o Πιλάτος] αυτόν αυτοίς ίνα σταυρωθή…» ( Ιωάν. κεφ.ιθ΄,16)

Η βία σήμερα

Στις μέρες μας η βία έχει μεταλλαχθεί και παρουσιάζεται με νέες μορφές, ορισμένες μάλιστα από αυτές είναι κοινωνικά αποδεκτές και όχι εγκληματικές. Για παράδειγμα, μέσα στον αγωνιστικό χώρο σε αθλητικούς αγώνες το ιδιαίτερα βίαιο σπρώξιμο αθλητών ή και θεατών δεν συνεπάγεται πάντοτε ποινή. Σε αυτή την εισήγηση, δεν θα ασχοληθούμε με τη διάχυτη, νομιμοποιημένη, βία της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, ούτε με το μείζον πρόβλημα, αν η ανοχή της δήθεν ασήμαντης βίας αργά ή γρήγορα εξελίσσεται σε ανοχή και ειδεχθέστερων απεικονίσεων μορφών βίας, όπως αυτές που παρουσιάζονται, συχνά χωρίς κυρώσεις, από το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο ή άλλους αρμόδιους φορείς, στα ΜΜΕ.

Αντικείμενο της παρούσας εισήγησης αποτελούν ορισμένες σύγχρονες μορφές εγκληματικής βίας. Μια νέα μορφή πολυδιάστατης βίας1, για την οποία έχει πλέον θεσμοθετηθεί και καινοτόμος, για την Ελλάδα, νόμος (ν.3500/2006) είναι η ενδοοικογενειακή βία. (Η καινοτομία συνίσταται ιδίως : α) στη δυνατότητα που έχει δοθεί στον εισαγγελέα να αναλάβει την ποινική διαμεσολάβηση μεταξύ του δράστη και του θύματος, υπό προϋποθέσεις2, β) στην απαγόρευση άσκησης σωματικής βίας σε βάρος των τέκνων ως μέτρο σωφρονισμού3, και γ) την καθιέρωση αξιοποίνου ακόμη και για τη περίπτωση που το παιδί γίνεται απλώς μάρτυρας ενδοιοικογνειακής βίας χωρίς το ίδιο να υφίσταται κάποια σωματική βλάβη4). Μια άλλη σύγχρονη μορφή καθημερινής βίας, αυτή εκτός της οικογένειας, είναι η λεγόμενη ενδοσχολική.

Οι νέες αυτές μορφές βίας απαιτούν οριοθετήσεις και ταξινομήσεις της βίαιης συμπεριφοράς, ώστε να καταστεί δυνατό να εντοπισθούν και οι κατάλληλες, ¨καλές πρακτικές¨ παρεμβάσεων σε περιβάλλοντα με διάφορες εκφάνσεις βίας.

Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και συχνότερα στο πλαίσιο των εργασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ γίνεται   λόγος για “καλές πρακτικές“ (good practices) ή για πολλά “υποσχόμενες πρακτικές“ (promising practices)5.

Συνήθως, ως “καλές πρακτικές“ θεωρούνται εκείνες οι δραστηριότητες που είναι αποτελεσματικές (σε σχέση με τους στόχους και το βαθμό επίτευξής τους), αποδοτικές (σε σχέση με το όφελος που παράγεται συγκρινόμενο με το οικονομικό και κοινωνικό κόστος που συνεπάγεται η συγκεκριμένη πρακτική), εφαρμόσιμες σε πολλά κράτη, και   αξιολογημένες (με εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση). Δηλαδή, οι πρακτικές αυτές πρέπει να έχουν χαρακτηριστεί “καλές“ με επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους (evidence-based).

Για να εντοπίσουμε όμως τις κατάλληλες “καλές πρακτικές“ πρέπει πρώτα να διευκρινίσουμε και να περιορίσουμε το πεδίο στο οποίο θα μπορούσαν να εφαρμοστούν.

Η έκταση της παρούσας εισήγησης οριοθετείται από τις λέξεις-κλειδιά που αναγράφονται στον τίτλο.

δηλαδή από τους όρους : βία, θύμα, οικογένεια και σύνορα.